wernisaż: 01.09.2023, godz. 18:00
spotkanie z artystami: 2.09.2023, godz. 12.00
wystawa: 01.09.-08.10.2023
miejsce: Galeria Ring
wstęp wolny
Podczas wernisażu, Legniczanie spotkali się z artystami i kuratorką projektu W/E Lab Residency. W trakcie piątkowego spotkania i sobotniego oprowadzania kuratorskiego uczestnicy opowiedzieli o rezydencji artystycznej w ramach której przez blisko miesiąc mieszkali i tworzyli w gospodarstwie w Tarczynie koło Wlenia. To właśnie tam powstały prace które oglądamy w Galerii RING.
Refleksje na temat tarczyńskiej ziemi twórcy ubrali w rozmaite formy artystyczne. Na wystawie znajdują się fotografie, rzeźby, instalacje oraz realizacje video. Łączy je jedno – odnoszą się do niełatwych faktów historycznych (obozy koncentracyjne, przesiedlenia, nieme ofiary wojny), jak i do zagadnienia dziedzictwa ziem odzyskanych, tożsamości ich byłych i obecnych mieszkańców oraz relacji ludzi z przyrodą.
Fotorelacja z wernisażu i oprowadzenia
Elementem łączącym różne opowieści o tożsamości jest ziemia. W symboliczny i dosłowny sposób staje się tłem dla wydarzeń historycznych, a w przestrzeni wystawy spina prezentowane prace w spójną całość. „Wchodząc do galerii musimy skupić się na stąpaniu po niej, jak i w refleksyjny, pełen uwagi sposób pochylić się nad przekazem wystawy” – dodaje Justyna Teodorczyk, dyrektorka Galerii Sztuki. Kuratorka Jagna Domżalska opisuje ziemię jako niejednoznaczną „glebę, teren, obszar przygraniczny, jako coś co nas karmi, daje nam jedzenie i pożywienie”. Czasem dosłownie – poznański twórca Bartłomiej Puch prezentuje w Galerii RING dżem z tarczyńskich czereśni. Viktoriia Tofan z kolei zapoznaje nas z drzewami, korzeniami i wodorostami z Tarczyna. Te i inne prace można zobaczyć i spróbować zrozumieć na wystawie ZIEMIA PAMIĘTA.
W projekcie uczestniczą twórczynie i twórcy z Polski, Niemiec, Ukrainy i Francji, związani z obszarem Dolnego Ślaska i Saksonii: Lisa Maria Baier, Theo Guicheron i Patrycja Plich, Oscar Lebeck, Bartłomiej Puch, Viktoriia Tofan, Anastasiia Zazuliak.
Projekt rezydencji artystycznych i wystaw porezydencyjnych w Legnicy, Tarczynie, Görlitz i Wrocławiu powstał we współpracy Fundacji FLOWLAND, VOP, OP ENHEIM oraz instytucji goszczących wystawy, w tym Galerii Sztuki w Legnicy.
Międzynarodowy program W/E lab Residency będzie miał swoje uroczyste otwarcie wystaw porezydencyjnych w Legnicy 1-go września. Po raz pierwszy zobaczymy rezultaty pracy artystów zaangażowanych w projekt skupiony na badaniu niematerialnego dziedzictwa na styku wielu kultur i narodowości na Dolnym Śląsku. Przygotowane projekty oraz ekspozycje powstały pod opieką kuratorki – Jagny Domżalskiej. W czasie wernisażu porozmawiamy z artystami o prezentowanych pracach, a także weźmiemy udział w performansie Theo Guicherona i Patrycji Plich.
Podczas rezydencji, artyści i artystki, mieszkając w gospodarstwie artystycznym FLOWLAND, przez miesiąc badali lokalną historię Tarczyna i okolic, czego rezultatem jest porezydencyjny program artystyczny, realizowany dla publiczności w Görlitz, Legnicy, Wrocławiu i Tarczynie.
Sylwetki potężnych opuszczonych domów zawsze przywołują myśli o przeszłości. Podobnie jak zarysy nieistniejących już siedlisk, rozpoznawane po obecności sadów nadal dających owoce. Drzewa, płoty, puste ławki, ślepe okna – ślady dawnych mieszkańców Dolnego Śląska i ich codzienności. Niezwykła bujność występującej tu przyrody dodatkowo wzmacnia odczuwalną dawną świetność zabudowań, rodząc pytania o losy rodzin; tych które musiały z nich wyjechać i tych, które tutaj osadzano. Takich domostw, wsi i miasteczek jest niezliczona ilość. Jedną z nich jest niewielki Tarczyn koło Wlenia.
Szóstka artystek i artystów z Polski, Ukrainy i Niemiec zdecydowała pochylić się nad drzemiącymi w tej małej miejscowości wątkami związanymi z pamięcią, historią przesiedleńczą czy wielokulturowością tego obszaru. Każde z nich prowadzi swoje badania w inny sposób i sięgają po różne narzędzia, jednak łączy ich wrażliwość i skupienie. Wiąże ich także tarczyńska ziemia, która stała się na krótki okres ich domem.
Słowo ziemia, niosące w języku polskim kilka znaczeń, okazało się też wspólnym mianownikiem powstałych prac. Viktoriia Tofan przyglądała się terytorium Tarczyna i stawiała pytanie o jego początek i koniec, kwestionując budowanie tożsamości narodowej poprzez wyznaczanie granic. Lisa Maria Baier upamiętniła wszystkie ofiary nacjonalizmu w kontekście zmienianych linii granicznych i przesiedleń. Wychodząc od tragicznej historii swojej babci, stworzyła rzeźbę dosłownie z tarczyńskiej ziemi. Zbiór poezji Theo Guicherona, w przekładzie Patrycji Plich, to poszukiwania znaczeń i powiązań wokół pojęcia ziemi rozumianej jako grunt i gleba, ale także szerzej: ziemi pod stopami i Ziemi. W swoim lirycznym reportażu Anastasiia Zuzuliak, sportretowała z kolei współczesny Tarczyn, skupiając się na splocie codziennych działań ludzi z silnie obecną tu przyrodą. W ujętym przez fotografkę sielskim obrazie wsi wyczuwalny jest jednak rodzaj niepokoju związanego z zawiłą historią tych ziem. Bartłomiej Puch również pracował z krajobrazem okolic, tworząc współczesne wersje dwudziestowiecznych widokówek. Interesowały go także zdziczałe czereśnie oraz to, że uprawy pierwotnych mieszkańców karmią obecnych, a spadające na ziemię pestki mogą dać początek nowym drzewom. Wreszcie Oscar Lebeck w swojej instalacji video ujawnia zarośnięte fundamenty obozu koncentracyjnego. Przypomina, podkreśla nieistniejące mury, uwidaczniając obrys pomieszczeń i nagie podłoże.
Gest odsłaniania ziemi okazuje się silniejszy niż zbudowanie pomnika. To wciąż ta sama ziemia – niemy świadek wydarzeń; miękka i ciepła przyjmuje każdy ludzki krok. Człowiek zostawia ślady, a ziemia zapamiętuje wszystko. Ziemia pamięta.
Jagna Domżalska
Na ekspozycji zobaczymy prace twórców i twórczyń polskiego, niemieckiego i ukraińskiego pochodzenia z obszaru Dolnego Śląska i Saksonii.
UCZESTNICY PROJEKTU:
Lisa Maria Baier, ur. w 1988 roku w Görlitz. Ukończyła studia na Uniwersytecie Sztuk Pięknych w Dreźnie oraz na Uniwersytecie Sztuk Pięknych w Budapeszcie. W swoich pracach udaje jej się szczególny sposób wyrazić ambiwalencje, dyskomfort i wątpliwości dzisiejszego młodego pokolenia w kontaktach z dziedzictwem kulturowym. Jej prace wideo i instalacje przestrzenne ukazują ciągły proces negocjacji na temat znaczenia motywów i obrazów pochodzących z osobistego archiwum. Mieszka i tworzy w Dreźnie.
Theo Guicheron, artysta wizualny, mieszka i pracuje w Lipsku i Merserburgu (Niemcy). Studiował w Multimedia School (Paryż). Współzałożyciel przestrzeni artystycznej „Fuite” w Marsylii (Francja). Od 2023 r. współtworzy z Patrycją Plich studio artystyczne „Passe-Point” działające między Lipskiem (DE), Merserburgiem (DE), a Arles (FR).
Oscar Lebeck, ur. w 1993 roku w Hamburgu (Niemcy). Studiował na Akademii Sztuk Wizualnych w Lipsku. Jego prace dotyczą reprezentacji i wizualizacji śladów historii. W swoich pracach bada postrzeganie miejsc przesiąkniętych historią i stymuluje myślenie o wszechstronności reprezentacji reliktów strukturalnych.
Bartłomiej Puch, antropolog kulturowy i artysta wizualny. Student Fotografii Intermedialnej na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Absolwent Etnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Związany z Instytutem Grotowskiego we Wrocławiu, gdzie w ramach projektu „Teatr na Faktach” współtworzył dwa spektakle dokumentalne: „W końcu będzie ciepło” (2020) oraz „Alternatywne życie, czyli traktat o snach” (2021). Moderator warsztatów kreatywnego pisania Loesje.
Viktoriia Tofan, artystka wizualna, urodzona w 1993 roku w Dnipro, w Ukrainie. Żyje i pracuje we Wrocławiu. Tofan studiowała malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, którą ukończyła dyplomem magistra z wyróżnieniem w 2019 roku. Dwa lata wcześniej otrzymała dyplom licencjata z malarstwa sztalugowego i ściennego w Narodowej Akademii Sztuk Pięknych i Architektury w Kijowie. Wzięła udział w wielu wystawach i przeglądach w kraju. Mieszka i pracuje we Wrocławiu.
Anastasiia Zazuliak, absolwentka programu Canon Student Development Program 2022. Aktualnie studentka programu VII Academy. Jej prace były wystawiane na Ukrainie, w Polsce, Czechach, Litwie, USA, Niemczech i innych krajach. Koncentruje się na tematyce tożsamości, migracji, traumy czy dzieciństwa.
KURATORKA:
Jagna Domżalska, historyczka sztuki i kuratorka wyznająca enabling czyli umożliwianie twórczości. Ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Asystuje artystkom i artystom przy ich projektach solowych, realizuje wystawy zbiorowe oraz bada autorski model pracy w trialogu. Ostatnie wystawy zbiorowe poświęciła zagadnieniu kompozycji i jej rehabilitacji. Doradza artystom i młodym kuratorom, sieciuje. Od 2012 roku prowadzi program rezydencji artystycznych w Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu. Wcześniej związana z poznańskimi galeriami prywatnymi i środowiskiem NGO. Producentka Poznańskiego Kongresu Kultury (2011). Prowadzi zajęcia na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Działa w zarządzie Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyki Artystycznej AICA.
Organizator: FLOWLAND
Współorganizatorzy: OP ENHEIM, VOP, Galeria Sztuki w Legnicy, Muzeum Śląskie w Görlitz, Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego
Projekt jest współfinansowany przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.
