27. Wystawa Plastyki Zagłębia Miedziowego
W 27. Wystawie Plastyki Zagłębia Miedziowego wzięło udział 67 artystów, którzy zgłosili 188 prac.
Po zapoznaniu się z wszystkimi dziełami, jury postanowiło przyznać następujące nagrody:
Grand Prix Prezesa KGHM Polska Miedź S.A.
nagroda pieniężna w wysokości 5000 zł
Edward Mirowski
Nagroda Prezydenta Miasta Legnicy
w postaci wystawy indywidualnej z katalogiem
Grzegorz Niemyjski
statuetka „Srebrna Ostroga”
za twórczą odwagę i bezkompromisowość
Przekaźnik – Stare Lwy Młodym Wilkom
Wyróżnienie Honorowe Uznanych Artystów Zagłębia Miedziowego przyznawane Młodym Twórcom
Łukasz Gierlak
Nagroda Dyrektora Galerii Sztuki w Legnicy
Jelena Połujanowa
Wyróżnienia Honorowe Jury
Dagmara Angier-Sroka
Norman Smużniak
Wyróżnienia Honorowe Dyrektora Galerii Sztuki w Legnicy
Krzysztof Juretko
Lidia Markiewicz-Niewadzi
Roma Pilitsidis
Lista uczestników 27. Wystawy Plastyki Zagłębia Miedziowego:
Katarzyna Adamiak-Jaśnikowska, Monika Aleksandrowicz, Urszula Andrejczyn, Dagmara Angier-Sroka, Jolanta Anton, Henryk Jan Baca, Teresa Brohocka-Pacek, Monika Chmielewska, Halina Engel-Samorek, Grzegorz Fijałkowski, Karolina Gajda, Hanna Gąsiorowska, Łukasz Gierlak, Alicja Gołąbek, Marta Grzesik, Zbigniew Halikowski, Jarosław Jaśnikowski, Hanna Jelonek, Ireneusz Józefczuk, Krzysztof Juretko, Danuta Wiktoria Kacalak, Elżbieta Kleniuk, Joanna Kołowska, Adam Kopiec, Małgorzata Korenkiewicz, Maria Król, Amelia Krzeszowska, Krystyna Kuczma, Krzysztof Kułacz Karpiński, Joanna B. Leen-Stańczyk, Zuzanna Łobuś, Małgorzata Maćkowiak, Katarzyna Makowska, Krzysztof Makowski, Lidia Markiewicz-Niewadzi, Ewelina Mederska, Renata Michajłow, Edward Mirowski, Łukasz Morawski, Grzegorz Niemyjski, Roger Piaskowski, Tomasz Piątek, Barbara Pietrulewicz, Roma Pilitsidis, Telemach Pilitsidis, Anna Pintszer, Kacper Piskorowski, Tomasz Płonka, Katarzyna Podlecka, Jelena Połujanowa, Jerzy Rodziewicz, Maria Rogala, Edyta Rola-Marcinowska, Renata Skrzypczak-Perełkiewicz, Paulina Skurzyńska, Jan Słupski, Norman Smużniak, Agnieszka Sobecka, Paweł Stańczyk, Paweł Szydło, Piotr Tymek, Małgorzata Uliczka, Katarzyna Wąsowska, Robert Wierzbicki, Ryszard Zabłocki, Bogusław Zen.
To już prawie pół wieku …
W maju 1970 roku w Muzeum Miedzi w Legnicy odbyła się największa od zakończenia wojny publiczna prezentacja prac współczesnych artystów plastyków. Jeśli uznać ten pokaz za materialne potwierdzenie istnienia środowiska plastycznego w mieście i okolicach, to oznacza, że powstawało ono przez całe pierwsze powojenne ćwierćwiecze (1945-1970). I rzeczywiście, nie był to krótki i intensywny proces.
Pierwszym profesjonalnym artystą w powojennej Legnicy był Bronisław Chyła, znakomicie wykształcony w Berlinie i Wiedniu malarz, późniejszy nauczyciel i mentor kolejnych pokoleń artystów legnickich, zwany przez środowisko plastyczne Profesorem. Chociaż osiedlił się on w Legnicy już w 1947 roku, to kolejne osoby z cenzusem akademickiego artysty pojawiły się mieście z końcem lat 50-tych (Józef Spuła, Aleksandra Frydrychowicz, Ryszard Zając, Maria i Edward Rogalowie). Ok. połowy lat 60. możemy mówić już o zrębach środowiska plastycznego w Legnicy i początkach tzw. życia plastycznego (wystawy, spotkania, dyskusje etc.).
Momentem przełomowym w historii legnickiej plastyki było powstanie w 1964 r. Studium Nauczycielskiego w Zamku Piastowskim. W jego strukturze utworzono Wydział Wychowania Plastycznego (1967), który stał się matecznikiem środowiska i ośrodkiem życia plastycznego w mieście. Kierował w nim profesor Bronisław Chyła, który zaprosił do współpracy młodych artystów z Wrocławia: Teresę Włodarczak, Tadeusza Wrońskiego, a potem także Agnieszkę Wlaźlak i Witolda Fiderkiewicza z Legnicy oraz Telemacha Pilitsidisa z Głogowa. Artyści-nauczyciele oraz studenci skupieni wokół Profesora Chyły utworzyli artystyczną grupę ZAMEK, nazwaną tak od siedziby szkoły. Przez kilkuletni okres istnienia Studium przez pracownię Profesora przewinęło się kilkadziesiąt osób, wśród nich znani artyści plastycy jak m.in. U.Andrejczyn, J.Bocheński, E.Granowska , L.Ogorzelec, A.Staroń.
Z końcem lat 60. światowa rewolucja społeczno-obyczajowa 1968 r. dotarła również do Polski. W Studium Nauczycielskim wrzało od dyskusji twórczych, których zwieńczeniem był m.in. pokaz plastyczny Grupy Zamek w murach uczelni w 1969 r. Rok później z inicjatywy Profesora i zespołu, odbyła się w Muzeum Miedzi w Legnicy publiczna i otwarta wystawa ich prac. Dała ona początek trwającej do dziś tradycji środowiskowych przeglądów sztuki, rok później nazwanych WYSTAWĄ PLASTYKI ZAGŁĘBIA MIEDZIOWEGO. W ten sposób istnienie legnickiego środowiska plastycznego zostało niejako oficjalnie usankcjonowane autorytetem instytucji kultury.
Lata siedemdziesiąte XX w. to złoty okres w historii legnickiej plastyki: zdecydowanie wzrasta liczebność środowiska plastycznego oraz jego aktywność. W Legnicy i na obszarze Zagłębia Miedziowego osiedla się wtedy kolejna fala artystów, w większości świeżo upieczonych absolwentów wyższych szkół artystycznych i akademii sztuki. Wydarzeniem o wyjątkowym znaczeniu dla życia plastycznego Legnicy i regionu było utworzenie w 1971 r. delegatury wrocławskiego oddziału BWA i powołanie do życia galerii sztuki współczesnej (Rynek 15). Jej pierwszym kierownikiem został Henryk Baca, świeżo upieczony absolwent PWSSP (dziś Akademii Sztuk Pięknych) we Wrocławiu. Wkrótce galeria została przemalowana czarną farbą i przyjęła nazwę Czarna Galeria.
Dzięki powstaniu Galerii miejscowi twórcy zyskali siedzibę, w której mogli wystawiać prace, spotykać się, dyskutować i – oczywiście – organizować regionalny przegląd Wystawę Plastyki ZM. Galeria stała się nowym i ważnym kulturotwórczym ośrodkiem w mieście, w którym artyści mogli kontaktować się ze społeczeństwem za pomocą sztuki, edukować je plastycznie i zarazem weryfikować swoją jakość wobec oczekiwań publiczności. Miejsce to służyło też integracji środowiska plastycznego całego Zagłębia Miedziowego, podobnie jak utworzenie w 1973 r. koła wrocławskiego oddziału Związku Polskich Artystów Plastyków pn. ZPAP Zagłębia Miedziowego, na którego czele stanął – nie inaczej – Profesor Chyła.
Po przełomie ustrojowym (1989 r.) Galeria otrzymała nowy, większy lokal pod obecnym adresem (wtedy Pl. Chopina 1, dziś Plac Katedralny1). W zależności od okoliczności politycznoadministracyjnych wielokrotnie zmieniała swoją nazwę i status, ostatecznie dziś nazywa się po prostu Galerią Sztuki i jest instytucją samorządową miasta Legnicy.
Przez całe lata 70-te i 80-te XX w. organizowane przez Galerię lokalne przeglądy sztuki odbywały się corocznie. Prezentowano też wiele wystaw indywidualnych artystów Legnicy i Zagłębia, którzy identyfikowali się z legnickim środowiskiem. Postępujące od przełomu ustrojowego (1989) zmiany rynkowe i przewartościowania polityczno-ideologiczne wpłynęły na sposób funkcjonowania każdego artysty z osobna i całego środowiska plastycznego, które w latach 90-tych ulegało stopniowej dezintegracji. Zmieniło się pojęcie „środowiska” oraz rola i znaczenie instytucji i organizacji artystycznych, wpływających czy wręcz decydujących o kształcie środowiskowego życia.
Chociaż Galeria nie redukowała swojej działalności ani oferty, to coraz rzadziej była w niej obecna sztuka lokalna. W latach 90-tych upada też coroczna tradycja środowiskowych pokazów twórców Zagłębia Miedziowego, które organizowane są odtąd nieregularnie, z trzy- lub pięcioletnimi przerwami. Jedną z przyczyn tej sytuacji była zmniejszona aktywność osłabionego i rozproszonego środowiska, wiele osób wyemigrowało z Zagłębia bądź zawiesiło artystyczną działalność. Od kilkunastu lat przeglądy środowiskowe organizowane są co 5 lat, ale nie jest wykluczone, że interwał ten zostanie zmniejszony, bowiem do głosu dochodzą coraz liczniejsze, nowe pokolenia artystów, związanych z Zagłębiem Miedziowym. Daje to nadzieję, że Wystawa Plastyki Zagłębia Miedziowego będzie jeszcze długo kontynuowana jako najważniejszy, największy i najbardziej prestiżowy lokalny przegląd sztuki współczesnej.
Zbigniew Kraska
Obrady jury
Już niedługo poznamy zwycięzców 27. Wystawy Plastyki Zagłębia Miedziowego. Podczas dzisiejszego posiedzenia jury konkursu wybrało laureatów i rozdysponowało nagrody. Zwycięzców poznamy dopiero podczas uroczystego wernisażu, który odbędzie się 16.10.2015 r., o godz. 19:15 w Holu Starego Ratusza – Teatr Modrzejewskiej, Rynek 39.
W tegorocznej 27. WPZM członkami jury byli:
Magdalena Gryska – malarka, kuratorka wystaw, posiada tytuł profesora w Instytucie Sztuk Wizualnych, Wydział Artystyczny, Uniwersytet Zielonogórski. Współpracuje z pismem Literacko-Kulturalnym „Pro Libris” w Zielonej Górze.
Jarosław Chrabąszcz – malarz, profesor malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Prace w zbiorach prywatnych w Polsce, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Francji, USA oraz na Bahamach.
Andrzej Saj – redaktor naczelny pisma „Format”.
Zbigniew Kraska – Dyrektor Galerii Sztuki w Legnicy
w obecności koordynatora wystawy – Dariusza Kawczyńskiego.
